حدیده کاری چیست و چگونه انجام می‌شود ؟

 

اگر به یک قطعه لوله پیچ شـده نگاه کنید خواهید دید که ته و سر دندانه ها قدری گرد هستند و قسمت پیچ شده لوله به صورتی مخروطی است که مقدار شیب آن سه چهارم اینچ در هر فوت میباشد. بـرای سـاختن پیـچ روی لولـه، ازحدیده های لولـه اسـتفاده میکنند. اگـر حدیده کوچک باشـد آن را در جای حدیده که روی دسـته تهیه شـده قرار میدهند. ضمنا، حدیده گیر، دارای رنگی اسـت که روی لوله قرارمیگیرد تا بتوان آن را روی لوله به طورعمودی قرار داد. این راهنما از کج شدن پیچ روی لوله نسبت به محور خود جلو گیری خواهد کرد.

 

 

 بـرای اینکه حدیده ضمـن پیچ بری گرم نشـده و دنده های آن نشـکند و یـا اینکه پیچ آن هرز نشـود، بهتر اسـت ضمن عمل، روغـنکاری صورت گیرد. البته باید در نظر داشـت برای فلزات مختلف میبایسـت از روغنهای مخصوص اسـتفاده کرد. هنگامی که فولاد را حدیده مینمایید، بهتر است از چربی خوک استفاده کرده تا حالت رطوبتی داشته باشد. مقـداری روغن از حدیده ضمن عملیات پیچ هدر خواهد رفت؛ در بعضی موارد بـرای اینکه روغن بسـیار مناسـبی برای روغنکاری اسـتفاده شـود میتوان از مخلوط سفیدآب و روغن برش استفاده کرد.

 

 

به طـور کلی میتـوان گفت که حدیـده و قلاویز های میلیمتـری از نظر سـاختمان کاملا شـبیه حدیده و قلاویز های اینچی هسـتند با این تفاوت که اندازه ها بر حسـب میلیمتر خواهد بود. در حدیـده و قلاویزهای میلیمتری نیز دنده درشـت و دنده ریز و جود داشته و علاوه بر آن دارای پیچ چپ و راست خواهند بود کـه علامت هر یک روی حدیده و قلاویز نوشـته شـده از طرفی  دیگر روش عمل نیز یکسان میباشد. درضمن، همان مشخصات که روی حدیده و قلاویز های اینچی نوشته شـده روی حدیده و قلاویز های میلیمتری نیز نوشته شده است. مثل پیچ و مهـره 20 در 2M که M علامت میلیمتر و 20 قطر خارجی پیچ و یا مهره و 2 گام دندانه ها میباشد.

 

 

 رزوه هـای مسـتقیم و مخروطـی خارجـی تـا قطـر حـدود 2/11 اینـچ (37 سـانتی متر) را میتوان به وسـیله حدیده هایی با سـرعت تراشید. به طور اساسـی این حدیده ها شـبیه به مهره های سـخت شده هسـتند که چند شیار طولی در آنها ایجاد شده است. در محل تقاطع هر شـیار با رزوه یک لبه برنده تشـکیل میشود. لبه های برنده یک سـر حدیده قدری پخ شده اند تا به شروع درگیری حدیده و قطعه کار کمک کند، در نتیجه چند رزوه دیگر به عمق کامل تراشیده نمیشوند. ایـن نوع حدیده های رزوه کاری از نوع فولاد ابـزار تند بر یا فولاد کربندار ساخته میشوند.

 

 

۱- حدیده رزوه کاری یک پارچه

۲- حدیده رزوه کاری یک پارچه قابل تنظیم

۳- دسته حدیده رزوه کاری

حدیده یکپارچه در صنعت کمتر مورد اسـتفاده قرار می گیرد، زیرا امکان جبران فرسایش آن دراثر کار وجود ندارد. نوع یکپارچه بریده شـده را میتوان به وسـیله پیـچ در محدوده کوچکی تنظیم کرد. به این ترتیب میتوان با ترتیب پیچ، فرسایش حدیده را جبران و با رزوه انطباق دلخواه را درست کرد.

این نوع حدیده ها معمولا در یک دسته بسته میشوند که با دست گردانده میشود. هنگام اسـتفاده از آنها بهتر اسـت از نوعی ماده روان‌ساز استفاده شـود تا رزوه های نرم تر ایجاد شـوند و عمـر حدیده افزایش یابـد، زیرا نیروی اصطکاک در فرآیند بریدن رزوه بسیار زیاداست.

 

 

عیب عمده حدیده های یکپارچه دراین اسـت که فقط با پیچی دن از روی قطعه کار باز میشـوند؛ در نتیجه این حدیده ها برای اسـتفاده درماشین های تولیدی سـریع مناسـب نیسـتند. لذا برای تراش رزوه های خارجی به وسیله ماشـین گرد تـراش با ابـزار گاه چرخان، ماشـین پیچ تراشـی و ماشـین های رزوه کاری مخصوصی از سر حدیده های بازشو استفاده میشود. سـه نوع سر حدیده بازشـو وجود دارند که هرکدام دارای چند دسته ابزار چند لبه هستند. این لبه ها را میتوان برای تیز کردن یا تغییر اندازه رزوه از روی سـرحدیده بازکرد. به این ترتیب میتوان از یک سـر حدیـده برای چند اندازه رزوه استفاده کرد. ابزار های تراش را میتوان در جهت شـعاعی یا در جهت مماس بر قطعه نصب کرد تا سطح تماس لبه های برنده با قطعه کمتر شود و اصطکاک مالشی کاهش یابد. در یک نوع سرحدیده، لبه های برنده دایره‌ای شکل هستند که به منظور تسهیل در امر ایجاد لبه ها، قسـمتی از دایره برداشته شده است. این لبه های تراش را باید تحت زاویه ای برابر با زاویه مار پیچ رزوه، برروی سرحدیده بست. مکانیـزم خارج شـدن لبه هـای تـراش از درگیـری بـا قطعه کار در سـر حدیده هـای مختلف، متفاوت اسـت؛ولـی در هر حال پس از ایجـاد رزوه به طول مورد نظر، سـر حدیده باز میشود. در سرحدیده هایی که بر روی ماشین گرد تراش با ابزار گاه چرخان بسته میشوند، پیش از شروع رزوه کاری لبه های تراش را با یک اهرم دستی در وضعیت بسته تنظیم میکنند. سـر حدیده های باز شـوی مورد اسـتفاده در ماشـین های پیچ تراشـی و ماشین های رزوه کاری، به صورت خودکار به مکانیزم خلاص کننده‌ای مجهز هستند که در شروع هر دوره کار، لبه های تراش را به طور خودکار میبندند. غالبا رزوه کاری به وسیله سر حدیده بازشو، تعقیب رزوه خوانده میشود؛ لیکن گاهی اوقات این عبارت به روش های دیگر رزوه تراشی (حتا رزوه تراشی به وسیله ماشین گرد تراش) نیز گفته میشود.