کمپرسور ها یکی از پرکاربرد ترین ابزارآلات حوزه صنعت میباشند ؛ به نحوی که شما کمتر فردی را پیدا خواهید کرد که از طرفی هم فعال حرفهای حوزه صنعتی باشد و هم از طرفی دیگر کاری با کمپرسور های باد نداشته باشد. اما داستان کمپرسور ها همین جا به پایان نمیرسد ؛ کمپرسور ها در امتداد کاربرد با اهمیت و پرشمارشان، انواع مختلف و متنوعی نیز دارند که هرکدام از آن ها کارایی خاص خود را دارند.
ما در ادامه این مقاله به دسته بندی کمپرسور ها و توضیح هر مدل از انواع آن ها خواهیم پرداخت.
دسته بندی کمپرسور های باد
با توجه به کارایی و انواع مختلف کمپرسور های باد، طبیعتا دسته بندی های مختلفی نیز با محوریت های گوناگون میتوان بر تنوع آن ها اعمال نمود برای مثال: دسته بندی کمپرسور ها بر اساس خنک کنندگی، نوع روغن مصرفی و ...
ما در این مقاله نوعی دسته بندی مرجع را برای شما عزیزان در نظر گرفتهایم که کمپرسور ها را به سه دسته کلی تقسیم میکند.
۱- کمپرسور های دینامیکی ( چرخشی )
۲- کمپرسور های جا به جایی مثبت
۳- کمپرسور های رفت و برگشتی
کمپرسور های دینامیکی
از کمپرسور های دینامیکی بطور معمول بیشتر در بخشی از صنعت استفاده میشود که به دبی بالا و فشار های کم نیازمندند. وجه تمایز اصلی این دسته از کمپرسور های باد انتقال انرژی سیال بصورت دائمی میباشد.کمپرسور های دینامیکی خود به دو دسته قابل تقسیم میباشند :
۱- گریز از مرکز ( شعاعی )
۲- توربینی ( جریان محوری )
کمپرسور گریز از مرکز ( شعاعی )
یکی از پر مصرف ترین کمپرسور های باد در سال های اخیر کمپرسور های گریز از مرکز بوده است و جالب است که بدانید همراه با تقاضای بیشتر بر سر این کمپرسور، کارخانه های سازنده مدام وزن و اندازه آن را کوچکتر کردهاند و یکی از اصلی ترین مزایای این نوع از کمپرسور های باد، فشار کم بر روی فوندانسیون میباشد که باعث کاهش اندازه و هزینه فوندانسیون مصرف کنندگان شده است. این نوع از کمپرسور ها متاسفانه برای دبی های پایین مقرون به صرفه نیست و بیشتر برای دبی های ۱۷۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰۰ مترمکعب بکار می روند اما میتوان ادعا کرد که کمپرسور های گریز از مرکز برای فشرده سازی هوا در حجم بالا عملکرد خوبی را از خود به نمایش گذاشتهاند. نحوه کار این ابزار را چنین میتوان بیان داشت که با استفاده از یک چرخ پروانهای هوای سرد به داخل چرخ پروانهای کشیده شده و چرخ در خروجی هوای سرد قرار میگیرد که در نهایت این هوای سرد شده به عنوان یک نیرو در برابر شیار های پیچش قرار میگیرد. از کمپرسور های بادی گریز از مرکز بیشتر در چیلر ها استفاده میشود.
کمپرسور توربینی ( جریان محوری )
دلیل اصلی انتخاب نام کمپرسور جریان محوری برای این مدل از کمپرسور های باد جریان گاز درون کمپرسور میباشد. ساختمان این کمپرسور از تعدادی روتور متصل به شفت و تعدادی استاتور ثابت به منظور افزایش فشار و بازگشت جریان از فرم مارپیچ به موازات محور میباشد. وجود این جریان پیوسته درون این مدل امکان متراکم کردن گاز در حجم بالا و افزایش راندمان را بوجود آورده است.
یکی از استفاده های متداول کمپرسور های بادی اتصال آن به میخکوب ها میباشد؛ این ارتباط ناگسستنی میان کمپرسور ها و تفنگ های میخکوب، بصورت تخصصی در مقاله چگونگی کارکرد انواع تفنگ میخکوب ابزار عمده بررسی شده است. توصیه میکنیم تا این مقاله را از دست ندهید.
کمپرسور های جا به جایی مثبت
این دسته از کمپرسور ها عملکر ویژهای دارند که تنوع آن ها را از تلمبه های بادی که برای باد کردن چرخ دوچرخه و توپ فوتبال استفاده میشود، شروع کرده و تا پیچیدهترین کمپرسور ها ادامه میدهد. نحوه کلی کار این دسته از کمپرسور ها فشرده سازی هوای محبوس به وسیله پیستون میباشد.
کمپرسور های روتاری
در این مدل از کمپرسور های بادی برای تولید هوا یا در واقع برای تولید گاز متراکم از جا به جایی چرخان اجزا استفاده میشود. روتاری ها خود به چند دسته تقسیم میشوند :
۱- کمپرسور های لوب چرخشی
در این نوع از کمپرسور های باد عملکرد بدین نحو میباشد که با قرار گیری هوا یا گاز بیرونی در ورودی کمپرسور لوب ها در جهت عکس به چرخش در میآیند و سپس هوای گیر کرده بین لوب و بدنه به طرف خروجی کمپرسور رفته و آرام آرام از فشار آن کاسته میشود. گفتنی است که با افزایش تعداد لوب های درونی، راندمان و قیمت کمپرسور نیز افزایش مییابد.
۲- کمپرسور های لوب مارپیچی ( اسکرو )
مجهز بودن این نوع از کمپرسور ها به روتور و شباهت ظاهری روتور به پیچ نشان دهنده دلیل نامگذاری این دستگاه میباشد. عملکرد این دستگاه نیز با مکانیزم حبس هوا میان بدنه و لوب های مارپیچی میباشد که با چرخش لوب ها هوا به سمت خروجی راهنمایی میشود. در این مدل کمپرسور ها به دلیل فاصله اندک میان لوب و بدنه برای جلوگیری از نشت هوا یا از گرافیت ( کمپرسور های بدون روغن) و یا از روغن (کمپرسور های روغنی ) استفاده میکنند.
کمپرسور های تیغه لغزشی
تیغه های چرخشی قرار گرفته بر روی این کمپرسور باعث پارو شدن گاز یا هوای بیرونی به داخل محفظه داخلی میشوند. در ادامه هوا میان بدنه و تیغه های کمپرسور مبحوس شده و چرخش پره ها هوا را به بیرون پمپاژ میکند.
کمپرسور های رینگ مایع
کمپرسور های رینگ مایع شکلی منحصر به فرد و متفاوت با سایر کمپرسورها میباشند؛ این دستگاه شمایلی تخممرغی داشته که درون آن به پره های فنجانکی مجهز شده است. از این دستگاه بیشتر برای سیالاتی استفاده میکنند که ترکیبی از مایع و گاز میباشند و به همین دلیل بیشتر در پالایشگاه و پتروشیمی ها کاربرد دارند. همچنین باید خاطر نشان کنیم که قبل از به کار انداختن این دستگاه باید ان را توسط یک مایع ( بطور معمول آب ) آبندی کنید.
کمپرسور های رفت و برگشتی
تمایز عملکرد کمپرسور های رفت و برگشتی با سایر کمپرسور های باد را یک پیستون یا دیافگرام بوجود میآورد؛ این دستگاه با حرکت رفت و برگشتی پیستون یا دیافگرام ابتدا محفظه درونی خود را از هوا یا گار پر کرده و سپس با بازگشت آن ها فشار هوا را افزایش داده و آن را به بیرون پمپاژ میکند.
این نوع از کمپرسور ها خود دارای دو مدل میباشد:
-کمپرسور های رفت و برگشتی پیستونی
-کمپرسور های رفت و برگشتی دیافراگمی